Groepsportretten

Naast portretten en tronies schildert Rembrandt ook groepsportretten. Dit zijn grote schilderijen met een aantal mensen er op. Denk maar eens aan de klassenfoto. De klassenfoto is een voorbeeld van een groepsportret.

In Rembrandts tijd waren er natuurlijk geen camera’s. Toch wilden de mensen zich graag laten vereeuwigen. Dat kon door een groepsportret te laten schilderen.

Rembrandt krijgt zijn eerste opdracht voor een groepsportret van het Chirurgijnsgilde. Deze Anatomische Les van Dr. Nicholaas Tulp is een van zijn beroemdste schilderijen. Ook het gilde is zeer tevreden met het resultaat.

Een aantal jaren later geeft het gilde Rembrandt weer een opdracht voor een groepsportret. Op de afbeelding hiernaast zie je een stukje van het schilderij.

Als je op de afbeelding klikt, krijg je het hele schilderij. Wat denk je: Wat stelt het schilderij voor? En wie is het lijk dat op de tafel ligt?

Een gilde is een vereniging van personen met hetzelfde doel of hetzelfde beroep. Gilden ontstonden in de vroege Middeleeuwen.

Er waren gilden voor kooplui, ambachtslieden, kunstenaars en schutters. Zonder het gildelidmaatschap mocht een ambachtsman zijn beroep niet uitoefenen. De leden moesten zich houden aan kwaliteitseisen en prijsbepalingen, maar konden ook aanspraak maken op sociale voorzieningen.

Er ontstond een uitgebreid leerlingenstelsel. Alleen een volleerd 'meester' kon lid worden van een gilde.

Een ander bekend groepsportret maakt Rembrandt in opdracht van het Kloveniersgilde: De Compagnie van kapitein Frans Banning Cocq. Tegenwoordig heet het schilderij de Nachtwacht. In de informatiebron Meester van het Licht, kun je meer lezen over dit schilderij. Heb je al uitgezocht waarom het schilderij de Nachtwacht heet? Klik op de afbeelding rechts om de hele Nachtwacht te zien.

Omstreeks 1661 krijgt Rembrandt de opdracht een groepsportret te schilderen van de keurmeesters van het lakengilde. Het uit vijf man bestaande college zetelt in het Staalhof. In 1662 is het schilderij De Staalmeesters af. Ook dit is een van Rembrandts bekendste schilderijen.

Maak een groepsportret van de klas. Bewerk deze foto met een fotobewerkingsprogramma tot een ‘Rembrandtesk’ schilderij.

Modern groepsportret muziekgezelschap

Wijnstra [Public domain], via Wikimedia Commons
Anatomische Les van Dr. Nicholaas Tulp
Anatomische Les van Dr. Nicholaas Tulp: Rembrandt [Public domain], via Wikimedia Commons
https://nl.wikipedia.org/wiki/De_staalmeesters#/media/Bestand:Rembrandt_-_De_Staalmeesters-_het_college_van_staalmeesters_(waardijns)_van_het_Amsterdamse_lakenbereidersgilde_-_Google_Art_Project.jpg
De Staalmeesters: Rembrandt van Rijn. [Public domain], via Wikimedia Commons